- Katılım
- 29 Nis 2023
- Mesajlar
- 1,024
- Tepkime puanı
- 2
Osmanlı devletinde Rus sefîri olarak uzun seneler çalışan İgnatiyef, hâtıralarında, Fener Patrikhânesinin kapısında asılan, 1821 Rum isyanının baş planlayıcısı, Patrik Gregorios’un Rus Çarı Aleksandra yazdığı mektubu açıklamakdadır.
Patrik Gregorios’un mektubu diye meşhur olan mektup ibret vericidir:
“Türkleri maddeten ezmek ve yıkmak gayr-i mümkindir. Çünki Türkler, müslüman oldukları için çok sabırlı ve mukâvemetli insanlardır. Gâyet mağrurdurlar ve izzet-i îmân sâhibidirler. Bu hasletleri, dinlerine bağlılıklarından, kadere rızâ göstermelerinden, ananelerinin kuvvetinden, padişahlarına [devlet adamlarına, kumandanlarına, büyüklerine] olan itâat duygularından gelmektedir. Türkler zekîdirler ve kendilerini müsbet yolda sevk-u idâre edecek reîslere sâhib oldukları müddetçe de çalışkandırlar. Gâyet kanâatkârdırlar. Onların bütün meziyyetleri, hattâ kahramanlık ve şecâat duyguları da ananelerine olan merbûtiyyetlerinden (bağlılıklarından), ahlâklarının salâbetinden (sağlamlığından) gelmekdedir. Türklerde evvelâ itâat duygusunu kırmak ve manevî râbıtalarını (bağlarını) kesr etmek (parçalamak), dînî metânetlerini (sağlamlığını) zaafa uğratmak (zaîfletmek) îcâb eder. Bunun da en kısa yolu, ananât-i milliyye (millî geleneklerine) ve maneviyyelerine uymayan hâricî fikrler ve hareketlere alıştırmakdır. Maneviyyâtları sarsıldığı gün, Türklerin kendilerinden şeklen çok kudretli kalabalık ve zâhiren hâkim kuvvetler önünde zafere götüren asıl kudretleri sarsılacak ve maddî vâsıtaların üstünlüğü ile yıkmak mümkün olabilecekdir. Bu sebeble Osmânlı Devletini tasfiye için mücerred olarak harb meydânlarındaki zaferler kâfî değildir. Hattâ sâdece bu yolda yürümek, Türklerin haysiyyet ve vekârını tahrîk edeceğinden, hakîkatlerine nüfûz edebileceklerine sebeb olabilir. Yapılacak olan, Türklere birşey his ettirmeden, bünyelerindeki tahrîbi tamâmlamakdır.”
Bu mektub ders kitaplarında ezberletilecek kadar mühimdir. Mektupta ibret alınacak çok şey varsa da, en önemlisi şu iki husûsdur:
Patrik Gregorios’un mektubu diye meşhur olan mektup ibret vericidir:
“Türkleri maddeten ezmek ve yıkmak gayr-i mümkindir. Çünki Türkler, müslüman oldukları için çok sabırlı ve mukâvemetli insanlardır. Gâyet mağrurdurlar ve izzet-i îmân sâhibidirler. Bu hasletleri, dinlerine bağlılıklarından, kadere rızâ göstermelerinden, ananelerinin kuvvetinden, padişahlarına [devlet adamlarına, kumandanlarına, büyüklerine] olan itâat duygularından gelmektedir. Türkler zekîdirler ve kendilerini müsbet yolda sevk-u idâre edecek reîslere sâhib oldukları müddetçe de çalışkandırlar. Gâyet kanâatkârdırlar. Onların bütün meziyyetleri, hattâ kahramanlık ve şecâat duyguları da ananelerine olan merbûtiyyetlerinden (bağlılıklarından), ahlâklarının salâbetinden (sağlamlığından) gelmekdedir. Türklerde evvelâ itâat duygusunu kırmak ve manevî râbıtalarını (bağlarını) kesr etmek (parçalamak), dînî metânetlerini (sağlamlığını) zaafa uğratmak (zaîfletmek) îcâb eder. Bunun da en kısa yolu, ananât-i milliyye (millî geleneklerine) ve maneviyyelerine uymayan hâricî fikrler ve hareketlere alıştırmakdır. Maneviyyâtları sarsıldığı gün, Türklerin kendilerinden şeklen çok kudretli kalabalık ve zâhiren hâkim kuvvetler önünde zafere götüren asıl kudretleri sarsılacak ve maddî vâsıtaların üstünlüğü ile yıkmak mümkün olabilecekdir. Bu sebeble Osmânlı Devletini tasfiye için mücerred olarak harb meydânlarındaki zaferler kâfî değildir. Hattâ sâdece bu yolda yürümek, Türklerin haysiyyet ve vekârını tahrîk edeceğinden, hakîkatlerine nüfûz edebileceklerine sebeb olabilir. Yapılacak olan, Türklere birşey his ettirmeden, bünyelerindeki tahrîbi tamâmlamakdır.”
Bu mektub ders kitaplarında ezberletilecek kadar mühimdir. Mektupta ibret alınacak çok şey varsa da, en önemlisi şu iki husûsdur:
- Türklerin maneviyâtının ve dininin yıkılması için, Türkleri yabancı fikir ve âdetlere alıştırmak,
- Türklere hissettirmeden bünyelerindeki tahribatı tamamlamaktır.
